بعضی افراد که فقط آیاتی را می‌بینند که می‌گوید همه چیز به ارادۀ خداست، خیال میکنند که قرآن چون فرموده همه چیز به ارادۀ خداست پس قائل به اسباب و مسبّبات و از آن جمله قائل به اختیار و ارادۀ بشر نیست. مخصوصاً اروپایی‌ها اغلب وقتی دربارۀ اسلام اظهار نظر میکنند اسلام را العیاذ باللَّه یک دین جبری معرفی میکنند یعنی دینی که برای بشر هیچگونه اختیار و ارادهای قائل نیست. ولی واضح است که این یک تهمت به قرآن است. قرآن به شکلی عموم مشیت الهی و عموم قضا و قدر را قائل است که هیچگونه منافاتی بین آن و اختیار و ارادۀ بشر نیست. از جمله آیاتی که مسئلۀ اختیار و ارادۀ بشر را به طور جدی مطرح فرموده است همین آیه و چند آیه بعدی است. می‌گوید: ذلِک بِما قَدَّمَتْ ایدیکمْ. نمیگوید این به موجب اعمال شماست، که بگوییم ما اختیار داشتیم یا نداشتیم. می‌گوید: بِما قَدَّمَتْ ایدیکمْ به موجب کارهایی که به دست خودتان یعنی به اراده و اختیار خودتان بدون هیچ اجباری انجام دادید. خدا شما را مختار و آزاد آفرید فَمَنْ شاءَ فَلْیؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیکفُرْ (کهف: ۲۹) هر که می‌خواهد- یعنی به اختیار خودش- ایمان آورد و هرکه می‌خواهد کفر بورزد. انّا هَدَیناهُ السَّبیلَ امّا شاکراً وَ امّا کفوراً؛ ما راه را به بشر نمودیم، این دیگر به خود او بستگی دارد که شاکر باشد یا کافر (انسان: ٣).
این‌جا همین مطلب را ذکر می‌کند: ذلِک بِما قَدَّمَتْ ایدیکمْ وَ انَّ اللَّهَ لَیسَ بِظَلّامٍ لِلْعَبیدِ این‌ها به دست و اختیار خودتان به وجود آمده است نه به دست خدا که در نتیجه ظلم باشد که کسی کار را مرتکب شده باشد و عذاب را دیگری متحمل بشود؛ خدا کار را انجام دهد ولی عذاب را بر بنده بکند. نه، آن‌وقت می‌شود ظلم. وَ انَّ اللَّهَ لَیسَ بِظَلّامٍ لِلْعَبیدِ و این‌که باید بدانید خدا هرگز به بندگان خود ظلم نمی‌کند.
آشنایی با قرآن، شهید آیت‌الله مرتضی مطهری، ج٣، صص۱۲۱-۱۲۲
